Tribuna: Sammy Basso, o científico que rompeu as barreiras da proxeria
Con motivo do recente falecemento de Sammy Basso, o investigador principal do CiMUS da USC, Ricardo Villa Bellosta, moi involucrado na investigación da proxeria, quere continuar dando visibilidade a este trastorno xenético progresivo, extremadamente raro, que acelera o envellecemento dos nenos e que comeza nos primeiros dous anos de vida. Esta enfermidade afecta a máis de 200 nenos en 51 países, cunha esperanza media de vida de 14,5 anos e para a que non existe cura na actualidade.
Este Centro Singular contribuirá á investigación da proxeria de man de Ricardo Villa, quen foi seleccionado pola Fundación en Investigación en Proxeria (Progeria Research Foundation) de Estados Unidos para realizar, durante dous anos, un proxecto para mellorar a vida de nenos con esta patoloxía.
TRIBUNA DE RICARDO VILLA BELLOSTA
Imaxe: Sammy Basso con 21 aoos. Foto por cortesía de Progeria Research Foundation.
Sammy Basso faleceu de maneira repentina o 5 de outubro de 2024, aos 28 anos, mentres ceaba con amigos. A pesar de superar as expectativas médicas de vida para os pacientes con proxeria, a súa morte foi un golpe duro para todos aqueles que o coñeceron e admiraron. A súa partida non só deixou unha profunda tristeza, senón tamén unha inmensa gratitude polo legado que construíu ao longo da súa vida. Sammy non só desafiou as barreiras impostas pola súa enfermidade, senón que tamén se converteu nun referente global na loita contra a proxeria, traballando incansablemente na investigación de tratamentos e na visibilidade desta rara condición. A súa vida, aínda que breve, foi unha fonte de inspiración para millóns de persoas, demostrando que o valor da vida non está na súa duración, senón na maneira en que decidimos enfrontar cada día e no impacto que deixamos no mundo.
Sammy Basso non foi só un paciente con proxeria, unha enfermidade xenética rara que causa un envellecemento acelerado desde a infancia. Foi un investigador dedicado, un pioneiro na visibilidade desta condición e unha figura clave no avance dos tratamentos médicos para esta enfermidade devastadora. A pesar de que a maioría dos pacientes con proxeria teñen unha esperanza de vida de só 13 ou 14 anos, Sammy rompeu todos os pronósticos médicos ao vivir ata os 28 anos, converténdose na persoa con proxeria máis lonxeva do mundo. Este logro foi froito da súa perseveranza e do seu profundo compromiso coa investigación científica.
Desde moi novo, Sammy decidiu que a súa vida non estaría definida polos límites impostos pola súa condición. En lugar de quedar como espectador pasivo, converteuse nun protagonista activo na procura de solucións. En 2005, fundou a Associazione Italiana Progeria Sammy Basso Onlus, co obxectivo de recadar fondos para a investigación e aumentar a conciencia sobre a proxeria e outras enfermidades raras. Esta organización converteuse nunha plataforma crucial para que Sammy puidese promover avances médicos que impactarían tanto na súa vida como na doutros afectados pola mesma enfermidade.
O seu amor pola ciencia levouno a graduarse en Ciencias Naturais pola Universidade de Padua, onde tamén colaborou activamente en investigacións enfocadas en desacelerar os efectos da proxeria. Como investigador, Sammy traballou da man con científicos de renome, como o profesor Carlos López-Otín, na exploración de terapias innovadoras para tratar a enfermidade. Esta faceta da súa vida foi clave, xa que non só buscaba mellorar a súa propia saúde, senón tamén contribuír ao coñecemento global sobre a proxeria e o seu tratamento.
Un dos fitos máis importantes de Sammy foi a súa cirurxía da válvula aórtica en 2019, unha intervención sen precedentes nun paciente con proxeria. Esta operación non só permitiu que Sammy vivise máis tempo, senón que tamén proporcionou valiosa información á comunidade médica sobre como tratar as complicacións cardiovasculares dos pacientes con esta enfermidade. A súa capacidade para combinar o seu papel como paciente co seu rol de investigador converteuno nun pioneiro no seu campo, axudando a sentar as bases para futuros avances na medicina.
Pero o legado de Sammy non só se limita ao seu papel como científico. Ao longo da súa vida, mostrou unha actitude optimista e resiliente, participando en documentais e conferencias que levaban a súa mensaxe de esperanza a millóns de persoas en todo o mundo. Un dos momentos máis notables foi a súa aparición nun documental de National Geographic, onde percorreu a Ruta 66 en Estados Unidos, demostrando que, a pesar das limitacións físicas, é posible vivir con alegría e propósito.
A vida e a lonxevidade de Sammy son un testemuño do que pode lograrse cando a ciencia, a perseveranza e o compromiso persoal se unen. Lémbranos que, a pesar dos avances significativos, aínda queda moito por aprender sobre a proxeria e que é fundamental seguir investindo na investigación científica. Sammy non só rompeu barreiras médicas, senón que tamén deixou unha marca indeleble no mundo da medicina, impulsando a procura de novos tratamentos que poderían beneficiar a millóns de persoas afectadas por enfermidades raras.
O seu legado segue vivo, inspirando as novas xeracións de científicos e lembrándonos que o verdadeiro valor dunha vida non se mide en anos, senón no impacto que deixamos nos demais.